مهارت تصمیم گیری!

در دنیای امروز مهارت‎‌های زیادی وجود دارد که به ما کمک می‌کند در مسیر موفقیت گام برداریم و زندگی بهتر و رضایت‌بخش‌تری را تجربه کنیم. یکی از این مهارت‌های مهم، مهارت تصمیم گیری (Decision Making) است که همه ما در زندگی و کسب و کار خود به آن نیاز داریم. در واقع موفقیت، مجموعه‌ای از تصمیم‌ها و انتخاب‌های درست و هوشمندانه است و اگر ما در زندگی خود تصمیم‌های درستی نگیریم، نباید انتظار داشته باشیم که موفق و کامروا شویم.

مهارت تصمیم گیری توانایی شما را در انتخاب بین دو یا چند گزینه نشان می‌دهد. برای تصمیم گرفتن، به عنوان یک نوع مهارت حل مسئله، سه روش اصلی وجود دارد: استفاده از بینش، استدلال یا ترکیبی از هر دو.

  شناخت انواع تصمیم گیری

شناخت انواع تصمیم گیری و دانستن آن که کدام یک بهتر است و توانایی انتخاب روش مطلوب می تواند یکی از نیرومند ترین مهارت های مدیریتی شما باشد.

انواع تصمیم گیری از پنج روش صورت می پذیرد:

1- روش قطعی 2- روش قابل انعطاف 3- روش رییس مابانه 4- روش جامع 5- روش منظم

انواع مهارت تصمیم گیری

1. تصمیم‌گیری احساسی

در تصمیم‌گیری احساسی، این عواطف و هیجانات هستند که نقش تعیین کننده دارند. در حقیقت افراد فکرشان را تعطیل می‌کنند و به حرف دلشان گوش می‌کنند. در این نوع تصمیم گیری از آینده نگری خبری نیست و مسلما عواقب و مشکلاتی به دنبال خواهد داشت. بهتر است در چنین شرایطی حتما با افراد معتمد و یا متخصص موضوع را در میان بگذارید.

2. تصمیم گیری اضطراری

بعضی افراد در شرایطی که مجبورند تصمیم بگیرند دچار اضطراب می‌شوند. تعارض بین این انتخاب‌ها و اضطراب، گاهی به قدری نفس‌گیر و غیرقابل تحمل می‌شود که فرد نمی‌تواند به‌درستی تصمیم بگیرد. این افراد در این شرایط بدون فکر کردن و بدون اینکه سعی کنند اطلاعاتی در مورد انتخاب‌ شان به دست آورند، برای اینکه از این‌ تنش و فشار رهایی یابند یکی از گزینه‌‌ها را بدون فکر کردن انتخاب می‌کنند. درواقع انتخاب او به منزلۀ فرار است. به جای فرار بهتر است در صدد حل موضوع اصلی یعنی درمان اضطراب برآیید.

3. تصمیم گیری اجتنابی

بعضی از آدم‌ها وقتی در موقعیت انتخاب و تصمیم برای مسائل مهم زندگی خود قرار می‌گیرند سعی می‌کنند از مسئله فرار کنند، این افراد خود را ضعیف‌‌تر از آن می‌ بینند که بتوانند تصمیم‌ بگیرند. مدام امروز و فردا می‌ کنند، و با گفتن «بی خیال همه‌ چیز درست می‌شود» به یک آرامش کاذب و زودگذر می‌ رسند.

4. تصمیم گیری تکانه‌ای

تکانه به زبان خیلی ساده یعنی هیجان‌‌های زودگذر و شدید که آدم را به کاری وا می‌دارد. در تصمیم‌گیری تکانه‌ای فرد سریع و بدون تفکر تصمیم می‌گیرد. تصمیم‌هایی که معمولاً خود افراد هم بعداً از کارشان تعجب می‌کنند. این روش یکی از خطرناک‌‌ترین سبک‌‌های تصمیم‌‌گیری است که ممکن است عواقب و پیامدهای ناخوشایندی برای فرد و اطرافیانش داشته باشد.

5. تصمیم‌گیری مطیعانه

تصمیم گیری مطیعانه براساس انتظاراتی است که دیگران از فرد دارند. این افراد خواسته‌‌ها و اهداف خودشان را نادیده می‌گیرند و به‌ راحتی اجازه می‌دهند دیگران به جای آن‌ها انتخاب کنند. این افراد از اعتماد به نفس کافی برای روبرو شدن با مسائل و مسئولیت‌های زندگی برخوردار نیستند و معمولاً با سپردن حق انتخاب به دیگران به نوعی می‌خواهند از پیامدهای انتخاب‌شان شانه خالی کنند.

6. تصمیم گیری تقدیری

زمانی اتفاق می‌افتد که افراد مهارتی برای گرفتن تصمیم ندارند. اصلاً به فکرشان هم نمی‌رسد خودشان هم قدرتی برای فکر و انتخاب دارند. همه‌ چیز را به قضا و قدر نسبت می‌ دهند و شانسی انتخاب می‌ کنند. در باور این افراد همه‌ شکست‌‌ها و موفقیت‌‌های افراد وابسته به شانس و بخت و اقبال است.

7. تصمیم گیری منطقی

سالم‌ترین و بهترین روش است زیرا براساس فکر و منطق عمل می کند. در این تصمیم گیری فرد تلاش می‌کند همه‌ اطلاعات مورد نیاز را جمع‌آوری کند، همه‌ جوانب کار را بسنجد و به پیامدهای احتمالی انتخابش خوب فکر ‌کند و در نهایت یک تصمیم کاملاً آگاهانه بگیرد.

انواع مدل ها در تصمیم گیری

مدل های مختلفی برای پیش بینی، تصمیم گیری و تجزیه و تحلیل فعالیت های مدیریتی وجود دارد. ولی به طور کلی می توان آن ها را در چهار دسته تقسیم بندی کرد:

مدل های کلامی - مدل های ترسیمی - مدل های تجسمی (سه بعدی ) - مدل های ریاضی