یکی از سختترین کارها در یادگیری یک مهارت، مطالعه و تمرین در مهارتی است که قبلاً بارها در مورد آن شنیدهایم و دربارهاش بحث شده است.
یکی از بهترین نمونهها در این زمینه، گوش دادن فعال (Active Listening) است که گاهی هم تحت عنوان گوش دادن موثر (Effective Listening) از آن یاد میشود (اگر چه این دو اصطلاح، تفاوتهایی جزئی هم با هم دارند).
از نگاه دکتر مهدی انت، افراد باید بتوانند مهارت گوش دادن موثر را در شرایط و محیط های گوناگون به کار بگیرند و با حذف موانع گوش دادن به افزایش این مهارت در خود کمک کنند. جالب است بدانید بسیاری از دعواها و جدایی ها به دلیل عدم فهم و درک درست افراد از حرف های یکدیگر اتفاق میافتد.
گوش دادن فعال و موثر چیست؟
اغلب ما گوش دادن موثر را بلد نیستیم. یک مثال بارز برای این مورد وجود دارد؛ مثلا فرض کنید درون کلاس هستید. در چند دقیقه اول بسیار متمرکز و همپای استاد جلو میروید اما رفته رفته از تمرکز شما کاسته میشود و در کوچه پسکوجههای خیال و رویا، اتفاقات گذشته و آرزوهای آینده سیر میکنید گوش دادن موثر و فعال یعنی با تمرکز کامل و با تمام حواس خود در حال شنیدن حرف های مخاطب باشیم، نه اینکه صرفا با گوش های خود آن ها را بشنویم.
تقویت مهارت گوش دادن موثر
مخاطبانی می توانند با شما ارتباط برقرار نمایند که به حرف های شما دقت کنند و پیرامون بحث شما متمرکز شوند بنابراین، توانایی در گوش دادن مؤثر، همان چیزی است که باعث میشود شما تبدیل به یک شنونده خوب شوید.
مزایای گوش دادن موثر چیست؟
تمرکز بالا و افزایش یادگیری از جمله فواید خوب گوش دادن است گوش دادن موثر باعث می شود شما تبدیل به یک شنونده خوب شوید. به عبارت دیگر، شما در یک ارتباط، علاوه بر پیام های کلامی به پیام های غیر کلامی، زبان بدن و حتی صحبت های نصفه کاره طرف مقابل نیز توجه می کنید، و تمام این ها یعنی، شما یک شنونده فعال هستید که در مهارت گوش دادن موثر عالی عمل میکنید و این مهارت می تواند عامل مثبتی در موفقیت شما باشد.
آداب گوش دادن به چه صورت است؟
1. گوش دهید و عجول نباشید2. خوب گوش دهید و حواس گوینده را پرت نکنید
3. هنگام گوش دادن او را تایید کنید
4. هنگام گوش دادن توجه به زبان بدن خود داشته باشید
5. هنگام گوش دادن موثر سکوت ها را نشکنید
6. به لحن گوینده دقت کنید
توانایی گوش دادن موثر و اثر آن در کار
دکتر آنت توصیه میکند ارتباط موثر و صحیح با دیگران نیازمند این است که علاوه بر گوینده خوبی بودن، شنونده خوبی نیز باشید. یکی از مؤلفههای اصلی ارتباطات، شنونده خوب بودن و گوش دادن فعال است و در صورت عدم وجود آن ارتباط مختل خواهد شد.
باید بدانید تنها شنیدن سخنان دیگری کافی نیست و عوامل دیگر مثل واکنش های شما به هنگام گوش کردن، سؤالاتی که مطرح می کنید و حالات و حرکات شما همگی در دقیق شنیدن مؤثر است.
گوش دادن موثر، نیازمند به آن است که شما بتوانید به طور موقت احساسات شخصی، انتظارات و پیش داوری ها را از دخالت در قدرت شنوایی خود دور نگه دارید و به همه چیز از دریچه چشم گوینده ببینید.