آشنایی با سندرم روده تحریک پذیر! علل و عوارض این بیماری!
سندروم
روده تحریک پذیر، مشکلی است که عمدتا روده بزرگ را تحت تأثـیـر قرار می‌دهد. روده
بزرگ بخشی از دستگاه گـوارش است که مدفوع را ساخته و ذخیره می‌کند. سندروم روده
تحریک پذیر یک اخـتـلال شـایـع گوارشی است که ویژگی اصلی آن تغییر در اجابـت مزاج
و درد شکمی است. نکته مهم در این سنـدروم آن است که هیچ اختلال عضوی شناخته شده‌ای
بـا معاینه بالینی و بررسی تشخیصی معمول، یـافـت نمی‌شود.
سندروم روده تحریک پذیر یک بیمـاری نیست بلکه یک مشکل عملکردی است. بـه ایـن معنا که روده بزرگ آن طور که باید کار نمی‌کند، بـه نظر می‌آید که کوله سیستوکنین که محرک طبیعی حرکات روده است در اینجا تحریک زیادی ایـجـاد می‌کند. در این سندروم اعصاب و عضـلات روده بیش از حد حساس هستند. مثلا زمانی که غذا مـی‌خـوریـد عضلات بیش از حد لازم منقبض می‌شوند.
نشانه‌های سندرم روده تحریک پذیر
نشانه‌های سندرم روده تحریک پذیر، میان افراد مختلف ناهمسان است و گاهی نشانه‌های آن با دیگر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود. معمول‌ترین این نشانه‌ها شامل:
۱. درد در ناحیه پایین شکم
۲. نفخ و باد شکم
۳. اسهال یا یبوست و یا هر دو آن‌ها
۴. وجود بلغم و مخاط در مدفوع
۵. احساس نیاز سریع به مدفوع صبح‌ها و یا بعد از غذا
۶. تسکین درد بعد از اجابت مزاج
۷. احساس این که همه مدفوع خالی نشده است.
دلایل ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر
هنوز دلیل اصلی ابتلای افراد به سندرم روده تحریک پذیر شناخته نیست. اما عواملی که محرک ابتلای فرد به سندرم روده تحریک پذیر را افزایش می‌شوند، شامل بعضی غذاها همچون شیر، شکلات و ...، استرس و تغییرات هورمونی در زنان (در دوران قاعدگی و یا قبل و بعد از آن)، بعضی از انواع آنتی بیوتیک‌ها، عفونت در دستگاه گوارش و عوامل ژنتیکی می‌باشند
درمان سندرم روده تحریک پذیر
هدف از درمان سندرم روده تحریک پذیر بهبود نشانه‌ها و شدت آن است، وگرنه درمان کاملی برای آن وجود ندارد. برای بعضی از افراد این درمان شامل تغییر در رژیم غذایی می‌شود.
درمان سندرم روده تحریک پذیر
هدف از درمان سندرم روده تحریک پذیر بهبود نشانه‌ها و شدت آن است، وگرنه درمان کاملی برای آن وجود ندارد. برای بعضی از افراد این درمان شامل تغییر در رژیم غذایی می‌شود.
مصرف بیشتر فیبرها و کاهش مصرف محرک‌ها همچون کافئین از جمله تغییرات رژیم غذایی است. کاهش اضطراب نیز یکی دیگر از راه‌های مفید درمان است. انواع درمان‌هایی که برای حل مشکل سندرم روده تحریک پذیر استفاده می‌شوند، شامل:
۱. درمان دارویی
۲. درمان با تغییرات سبک زندگی
انواع تغییرات و درمان‌های خانگی شامل:
سندرم روده تحریک پذیر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک از روی نشانه‌ها مشکوک می شود که شما ممکن است سندرم روده تحریک پذیر داشته باشید. اما پزشکان ممکن است آزمایشات پزشکی برای اطمینان از اینکه شما بیماری دیگری که باعث ایجاد نشانه ها شده است را ندارید انجام دهد.
آزمایشات پزشکی برای سندرم روده تحریک پذیر:
تصویر اشعه X از روده‌ها
آندوسکوپی
غذاهای مضر برای مبتلایان به روده تحریک پذیر
یکی از مهم‌ترین عواملی که به بهبود مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر
کمک می‌کند، رعایت رژیم غذایی است. برخی از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌ها
محرک اصلی این بیماری هستند و باید تا حد امکان از آن‌ها دوری کنید. علائم
بیماری اغلب پس از مصرف برخی از محصولات مانند شکلات، شیر یا الکل
بدتر می‌شوند و ممکن است باعث یبوست یا اسهال شوند. برخی از میوه‌ها،
سبزیجات و نوشابه‌های گازدار باعث ایجاد نفخ و ناراحتی می‌شوند.
افراد مبتلا به بیماری روده تحریک پذیر باید تا حد امکان از مواد غذایی زیر
که باعث نفخ می‌شوند اجتناب کنند:
- لوبیا
- کرفس
- پیاز
- هویج
- کشمش
- موز
- زردآلو
- آلو خشک
- جوانه بروکسل
- شیرینی
- محصولات لبنی
- آدامس بدون قند
- محصولات و نوشیدنی‌های حاوی کافئین
عوارض جانبی ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر
به طور کلی عوارض جانبی ناشی از سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر به علائم آزار دهنده بیماری محدود می‌شود و در مواردی که فرد به اسهال یا یبوست مکرر و شدید مبتلا است، ممکن است انواع بیماری‌های مقعدی مانند هموروئید یا شقاق مقعدی بروز کند. در مواردی که رژیم غذایی فرد بسیار محدود می‌شود نیز احتمال بروز مشکلاتی چون کمبودهای انواع مواد مغذی، ویتامین‌ها یا مواد معدنی وجود دارد.
